Galibi

Van zondag op maandag zijn we naar Galibi geweest, het noordoosten van Suriname, en ik weet eigenlijk niet hoe ik dit een beetje compact kan beschrijven.
Het begon al op de heenreis, zondagochtend om 7 uur. De jongen die de bus bestuurde had ontdekt dat de hobbels en bobbels op de weg minder voelbaar zijn als je er als een kamikaze-piloot overheen rijdt. Dat zal vast wel, maar desalniettemin werden we geregeld gelanceerd vanaf onze stoelen. Ik hoop maar dat al onze organen nog op de juiste plek zitten bij deze nieuwe betekenis van 'stoelendans’.
Een indrukwekkende tussenstop was het monument van Moiwana. 38 zuilen symboliseren het aantal slachtoffers van de slachting onder de bevolking van het dorp Moiwana op 29 november 1986. In de binnenlandse oorlog tussen Bouterse en Brunswijk hebben de mannen van Bouterse alle volwassenen en kinderen van dit dorp vermoord, omdat zij vermoedden dat Ronnie Brunswijk zich hier verborgen hield. Zo kort geleden nog...onbegrijpelijk en zeer indrukwekkend...

Na ongeveer 3 uur rijden kwamen we in Albina aan, van waar we de boot naar Galibi zouden nemen. Die boot was er nog niet, dus we zijn een rondje gaan lopen in de schroeiende hitte en hebben daarna in de schaduw verder gewacht...en gewacht...en gewacht. Na ongeveer 2 uur wachten kwam ‘ie dan toch. De mensen die vanuit Galibi met deze boot terugkwamen hadden onderweg het plan opgevat om nog even naar Papillon te varen, in Frans Guyana aan de overkant van de Marowijne-rivier. Nou ben ik ook best in voor een culti-reisje, maar dit viel bij ons niet helemaal in goede aarde. Helemaal toen de boot, mét al onze spullen en zonder ons, eerst nog even ging tanken. Dat zou een kwartiertje duren....Noah zei het later heel treffend, ze gingen wel tanken maar niet alleen gasoil. Toen wisten we echter nog niet dat de drank nog een grote rol zou spelen...

Na een uur of zoiets waren ze dan toch weer terug en konden de tocht naar Galibi beginnen. Toen we ongeveer ¾ ... uur op weg waren, kwamen de donkere wolken dichterbij en barstte het noodweer los (sibi busie, oftewel het schoonvegen van het bos...). We zaten in een korjaal, een open houten bootje met buitenboordmotor, en wisten niet meer waar we het natst van werden: van de binnenkomende golven of de regen van boven. Het water is wel warm, maar net zo nat als koud water ;-) dus we dreven gewoon in de boot, alles en iedereen... Achterin was een bootsman driftig bezig om water uit de boot te scheppen met een halve colafles, een onbegonnen zaak. Toen de bootsman een zwemvest aantrok, kreeg ik het even benauwd. We voeren door een gebied met links het ondoordringbare Amazone regenwoud van Suriname en rechts dat van Frans Guyana, dus kans op redding zag ik niet zo een, twee, drie. Maar, om een lange en hachelijke ervaring kort te maken, na weer ongeveer ¾ uur bereikten we dan toch eindelijk Galibi. Echt een paradijs...
’s Middags hebben we kennis gemaakt met Dino, een inwoner van Galibi, die ons een rondleiding wilde geven in het dorp.
We kwamen in veel herhalingen en afgebroken zinnen (taalmoeilijkheden, drank of Korsakoff) te weten dat Galibi bestaat uit twee dorpen, Christiaankondre en Langamankondre, met totaal ongeveer 800 inwoners: de Caraiben Indianen. Geen idee waar al die mensen zitten, want de hutjes staan ver uit elkaar en we hebben eigenlijk weinig mensen gezien. Onze slaapplaats keken uit op de enige (basis)school, waar ongeveer 125 kinderen dagelijks naar toe lopen.
Voor vervolgonderwijs moeten ze naar Galibi of Paramaribo. Er is nauwelijks tot geen werkgelegenheid, dus de mensen die niet in Galibi of Paramaribo zijn om te werken, werken niet. En dat betekent ook letterlijk niks doen, behalve alcohol drinken. ’s Avonds kwam schipper Boru nog even langs om een afspraak te maken voor ’s nachts, dan zouden we naar de overkant varen (Frans Guyana)om de zeeschildpadden eieren te zien leggen. Half 1 was de afspraak, als er weer sprake is van opkomend water... Half 1 was iedereen dus wakker en buiten, in afwachting van de overtocht.
De bootsman was voor het gemak maar opgebleven, lege flessen stonden naast hem. Maar hij stond nog wel, al vertelde hij alles drie keer. Rachel gaf hem opdracht om schipper Boru wakker te maken. Dat lukte niet in één keer, dus Rachel heeft hem zelf even z’n nest uitgewerkt. Toen we echter met z’n allen richting boot wilden gaan, was schipper Boru weer nergens te bekennen. Niet bij de boot, niet op z’n bed. De bootsman is nog gaan zoeken, maar zonder electra (is er alleen tussen 18 en 23 uur) lukt dat niet echt. Waarschijnlijk is schipper Boru ergens tussen bed en boot neergestort, ladderzat. De bootsman stelde nog even voor dat hij de ons naar de overkant zou brengen, dat had hij wel vaker gedaan. Dat laatste geloof ik wel, die mensen kennen de rivier net zo goed als wij onze wegen. Maar om nou midden in de nacht met een dronken bootsman de onrustige Marowijne-rivier over te steken naar de Atlantische oceaan, toch al gauw zo’n 20 minuten varen, trok ons niet echt. We zijn dus maar weer ons bed in gegaan, tot groot plezier van de muskieten...
De volgende ochtend hebben Rachel en Michel een bakkertje gevonden, die heerlijke broodjes had. Na dit ontbijt zijn we naar de Galibi-Zoo gelopen, over het rulle zand. Wegen zijn er niet, alleen maar zand en begroeiing. De Zoo was een goeie keuze, heel primitief maar helemaal geweldig.
Er staan geen hekken omheen, dus eigenlijk kunnen de dieren zo weg. Dat doen ze niet, want ze worden goed verzorgd en gevoerd. Veel dieren lopen er los en wat niet losloopt kan je wel aanraken of vasthouden. De beheerder leidde ons rond en vertelde ons alles over de dieren en zijn toekomstplannen met de Zoo. We hebben gespeeld met de nieuwsgierige doodshoofdaapjes, een ondeugende kapucijneraap en een schattig roodstaartbeertje;
we hebben een luiaard, kaaiman en de Surinaamse paling ‘Ana’ ( anaconda) vastgehouden en we weten nu hoe je een mannetjes van een vrouwtjes landschildpad kunt onderscheiden. Wat heeft de natuur dat toch mooi bedacht...De Zoo wordt onder andere gebruikt om de kinderen voorlichting te geven over de dieren die om hen heen leven. Een prachtig initiatief, ik hoop dat dit blijft bestaan.
Dit bezoek maakte het schildpad debacle in ieder geval helemaal goed.
Na de zoo konden we nog even zwemmen, al was het eb geworden. We werden gewaarschuwd voor zwarte roggen in de rivier, dus ik heb het maar bij pootje baden gehouden...
Om half 1 zaten we weer bepakt en bezakt bij de boot te wachten op schipper Boru (door de kids al ‘Dronku’ gedoopt) en zijn bootsman. Die waren op de terugweg opvallend rustig, zo rustig dat ik even bang was dat de schipper weer in slaap was gevallen. De koers bleef echter goed, na ruim een uur waren we weer in Albina, waar de bus op ons stond te wachten. Zelfde chauffeur, dus zelfde rijstijl. We kregen er de slappe lach van, het circuit van Zandvoort is een peulenschilletje met die strakke wegen ;-) Onderweg kwamen we de gepimpte Hummer van Ronnie Brunswijk nog tegen. Niet zo gek (het tegenkomen dan, de auto is wel belachelijk), hij wordt de koning van de Marowijne genoemd.
Halverwege hebben we nog even verse kokosnoten ( 2 srd per stuk, ongeveer 50 eurocent en het lekkerste dat er is :-) en indianen-bananen (zijn beetje rood) gekocht, wat is dit toch een geweldig land!